Depresioni i Madh ishte një depresion i rëndë ekonomik botëror që ndodhi kryesisht gjatë viteve 1930, me origjinë nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Koha e Depresionit të Madh ndryshonte në vende të ndryshme; në shumicën e vendeve ajo filloi në vitin 1929 dhe zgjati deri në vitin 1941. Ishte depresioni më i thellë dhe më i përhapur i shekullit të 20-të. Në shekullin 21, Depresioni i Madh përdoret zakonisht si një shembull se sa larg mund të bjerë ekonomia botërore.
Depresioni filloi në Shtetet e Bashkuara pas një rënie të madhe të çmimeve të aksioneve që filluan rreth 4 shtatorit 1929 dhe u bënë lajme në mbarë botën me rrëzimin e tregut të aksioneve të 29 tetorit 1929 (i njohur si Black Tuesday – E marta e Zezë). Mes viteve 1929 dhe 1932, prodhimi i brendshëm bruto (GDP) në botë ra me rreth 15%. Për krahasim, GDP në mbarë botën ra me më pak se 1% nga viti 2008 deri në 2009 gjatë recesionit të Madh. Disa ekonomi filluan të rimëkëmbeshin nga mesi i viteve 1930. Megjithatë, në shumë vende, efektet negative të Depresionit të Madh zgjatën deri në fillim të Luftës së Dytë Botërore.
Depresioni i Madh kishte efekte shkatërruese në vendet e pasura ashtu edhe ata të varfëra. Të ardhurat personale, të ardhurat nga taksat, fitimet dhe çmimet ranë, ndërsa tregtia ndërkombëtare u zhyt me më shumë se 50%. Papunësia në SHBA u rrit në 25% dhe në disa vende u rrit me 33%.
Qytetet anekënd botës u goditën rëndë, sidomos ata që vareshin nga industria e rëndë. Ndërtimi u ndalua praktikisht në shumë vende. Komunitetet bujqësore dhe zonat rurale vuanin pasi çmimet e kulturave ranë me rreth 60%. Duke u përballur me rënien e kërkesës me disa burime alternative të vendeve të punës, zonat e varura nga industritë e sektorit primar si minierat dhe prerjet pësuan më së shumti.
Pa.Va/Fjala.al
