E filloi me një kioskë hot dog-u dhe më vonë hapi restorante luksoze. Dhe, pas takimit me Vladimir Putin, financoi dezinformimin dhe mori presidencën e grupit “Wagner” që kontrollon forcat paraushtarake për Kremlinin….
…Nga shitës hot-dog-u tek oligarku i restoranteve ruse. Nga i arrestuari për mashtrim dhe grabitje tek organizatori i rrjetit më të madh të sulmeve hibride në shërbim të Vladimir Putin. Askush më i mirë se Jevgini Prigozhin, i lindur në vitin 1961, nuk mishëron modelin e luftës hibride, jolineare, tinëzare që Putini ka bërë kundër Perëndimit për dhjetë vjet, pas dështimit të pësuar në Libi në 2011, dhe që sot ka synon të marrë sërish kufijtë lindorë të Evropës.
Oligarku
Një oligark i fuqishëm që përfshihet nga FBI në listën e 13 rusëve që do të kishin financuar një agjenci të Shën Petersburgut të angazhuar në prodhimin e “troll”-ëve gjatë fushatës presidenciale të 2016. Një emër që spikat mes oligarkëve miq të presidentit rus Vladimir Putin është dhe ai i Jevgini Prigozhën. Një histori që fillon me një kioskë sanduiçësh në Shën Petersburg, qytetin e Putinit dhe që arrin në puset e naftës siriane. Në mes, ndërsa soba zhduket plotësisht nga skena, vijnë trollët dhe ushtritë. Ose të paktën kjo është rruga që ka ndjekur protagonisti i historisë së spiunazhit rus të zbuluar nga “Washington Post”.
Sipas faqes ruse të internetit “Meduza” (meduza.io/en) ai përfundoi në burg me akuzën e mashtrimit dhe shfrytëzimit të prostitucionit. Kur Prigozhin del jashtë, ai ngre një perandori të vogël tezgash derisa grumbullon para të mjaftueshme për të hapur një restorant të vërtetë, New Island. Një ndërtim lundrues në ujërat e Nevës, i frymëzuar nga barkat e restorantit, të cilat Prigozhin i kishte parë duke lundruar në Seine. Shumë luks dhe pak elegancë, por ideja e kënaqi Vladimir Putinin, i cili filloi të organizonte darka dhe dreka në restorant me udhëheqës të huaj. Prej aty lindi miqësia mes të dyve.
Agjencia
Ky oligark i fuqishëm është përfshirë nga FBI në listën e 13 rusëve që kanë financuar agjencinë “Internet Reserch” në Shën Petersburg.
Por çfarë është kjo agjenci dhe pse tërheq vëmendjen e federatës amerikane?
Kjo është fabrika e “troll”-eve që përhapi përmbajtje pro-ruse në ueb gjatë fushatës zgjedhore amerikane të vitit 2016.
Sipas agjensisë italliane “rainews.it”, Ben Nimmo, anëtar i lartë i mbrojtjes së informacionit në Këshillin Atlantik, tregoi në Medium historinë e “@TEN_GOP”, një llogari në Twitter e menaxhuar nga agjencia e Shën Petersburgut, e cila për vite me radhë ka arritur t’i bëjë përdoruesit dhe mediat të besojnë se është një qytetar amerikan konservator. Ngadalë, postim pas postimi në “tweet”, Ben Nimmo studioi se si trolli arriti të ndërtonte besueshmëri në mediat sociale për t’u bërë një zë i rëndësishëm në krahun e djathtë amerikan. Ai kishte më shumë se njëqind e tridhjetëmijë ndjekës dhe ishte aq i besuar sa u ritweetua edhe nga mbështetësit e Donald Trump.
Yevgeny Prigozhin mohoi çdo përfshirje, por emri i tij nuk ishte i ri për autoritetet. Në vitin 2014 ai ishte sanksionuar për aktivitetin e tij në Ukrainë. Jo vetëm troll, llogari të rreme dhe propagandë, por oligarku është njeriu që do të koordinonte lëvizjet e të ashtuquajturve “njerëz të gjelbër” të Putinit (milicia Wagner pas themeluesit të grupit), mercenarët që Rusia dërgon në zonat e luftës. Sipas asaj që kanë vënë në dukje autoritetet, ai fillimisht financoi separatistët në Ukrainën lindore, më pas organizoi ushtrinë e tij në Krime dhe në provincat proruse të Donbass. Historia më pas nga Donbass zhvendoset në Damask, ku mercenarët e përfshirë në konflikt janë krahu i armatosur i kompanisë tjetër të kryesuar nga Prigozhin, Evro Polis.
Më 13 dhjetor 2021, Këshilli i Bashkimit Evropian vendosi disa sanksione (ndalime udhëtimi dhe ngrirje të aseteve) ndaj grupit paraushtarak rus për aktivitetet e tij në Libi, Ukrainë dhe Siri. Masat kanë të bëjnë gjithsej me tetë persona dhe tre kompani private energjetike të akuzuar se kanë mbështetur financiarisht mercenarët rusë në Siri.
Grupi “Wagner”
Në dhjetor të vitit 2017, Vladimir Putin kishte urdhëruar tërheqjen e një pjese të madhe të ushtrisë së angazhuar në Lindjen e Mesme. Megjithatë, “Wagner” mbeti duke luftuar përkrah trupave të Asadit. Ky ishte rasti deri në sulmin ajror më 7 shkurt 2018, kur Shtetet e Bashkuara bombarduan milicitë asadiste që ishin gati të sulmonin një bazë të Forcave Demokratike Siriane në jug të Deir Ezzor. Pentagoni kishte deklaruar se rreth 100 njerëz kishin vdekur në bastisje, duke përfshirë disa rusë, ushtarë “Wagner”. Ministria e Jashtme e Moskës e konfirmoi lajmin me shumë ditë vonesë, duke mohuar çdo lidhje me mercenarët.
Sipas hetimeve të kryera nga “Washington Post,” ish-pronari i kioskave të vogla përgjatë Nevës, oligarku në krye të “Evro Polis”, ka urdhëruar operacionin kundër Forcave Demokratike Siriane. Kompania do të kishte një marrëveshje me Sirinë për të mbrojtur puset e naftës dhe për të marrë 25 për qind të të ardhurave në këmbim. Lajmi u konfirmua edhe nga disa deklarata të ambasadorit sirian në Moskë në një intervistë për faqen ruse” The Bell”. Prigozhin është, – sipas raporteve të ndryshme, – presidenti paralel i Rusisë.
Libri autobiografik
Historia e milicisë është në qendër të një libri “Dy herë në të njëjtin lumë”, autobiografia e Marat Gabidullin, kontraktori i parë i Grupit Wagner që tregoi peripecitë e tij pa përdorur pseudonime. Grupi e ka marrë emrin nga themeluesi Dmitry “Wagner” Utkin, ish-nënkoloneli i GRU dhe komandanti historik i grupit, i cili kishte një “ekip gladiatorësh”; të gjithë ish-operatorët e forcave speciale ruse, veteranë të luftërave në Çeçeni, Gjeorgji, Afganistan, Serbi.
Gadibullin, i lindur në vitin 1966, iu bashkua “Wagner” në 2015 pasi shërbeu në forcat ajrore ruse për rreth pesë vjet. Konkretisht, për katër vjet ai punoi për Evro Polis – një kompani ruse e lidhur me Jevgini Prigozhin dhe e supozuar si mbulesë për kompaninë e tij ushtarake – e cila kishte lidhur një kontratë me qeverinë siriane për të rimarrë dhe mbrojtur fushat e naftës nga ISIS. Vitet e fundit ai ka punuar si privat. Në vitin 2018 ai trajnoi njësinë siriane “Gjuetarët e ISIS” dhe një vit më pas iu besua menaxhimi i “Wagnerit”. Pasi kishte qenë edhe këshilltar special i Prigozhinit dhe u dekorua me “Urdhrin e Guximit”, ai u tërhoq për të shkruar kujtimet e tij.
Autobiografia do t’i botohej nga shtëpia botuese siberiane “Nayemnik – Mercenario”, me një tirazh të parë prej 50 kopjesh. Megjithatë, më 2 dhjetor 2020, një ditë pas intervistës së Gabidullin me “Meduza”, shtëpia botuese njoftoi se autori kishte vendosur të pezullonte botimin e librit. Libri është në faqen e internetit “Litres.ru”, megjithëse nuk mund të porositet. Autori dhe familja e tij kanë marrë kërcënime. Shtypi pro-Kremlinit, duke mbështetur artikujt e shkrimtarit ruso-kanadez Vladimir Lorchenko, e quajti atë një mashtrues dhe kujtimet e tij plot “mospërputhje dhe gënjeshtra”.
Përgatiti për botim: Leonard Veizi
