Etèra, meretrix, courtesan, fille galante, e mirëmbajtur, xixëllonja, bukuroshja e ditës, kurvë… dhe lista vazhdon, deri tek shoqëruesit e sotëm dhe punonjësit e seksit. Megjithatë, është ai që, me një eufemizëm dhe shumë arrogancë mashkullore, ne e quajmë profesioni më i vjetër në botë.
Por a është me të vërtetë? Në fakt jo, sepse koncepti i prostitucionit nënkupton një kontekst marrëdhëniesh ekonomike dhe kulturore që është i huaj për njeriun primitiv. Gjithsesi, duke vëzhguar kushërinjtë tanë majmunët, njeriu na shtyn të besojë se prostitucioni ka, në një farë kuptimi, baza biologjike. Për shembull, midis shimpanzeve pigme të Afrikës Qendrore, femrat kënaqen me meshkujt në këmbim të frutave dhe ushqimeve të tjera. Pse e bëjnë? Duke qenë se duhet të mbështesin për vite me radhë mirëmbajtjen e këlyshëve, natyra kërkon që ata të përzgjedhin meshkujt që “paguajnë”, pra ndihmojnë për të mbajtur të vegjlit. Dhe dhuratat përfundojnë duke u dëshiruar nga këta majmunë edhe në mungesë të foshnjave për t’i mbajtur.
KARRIKIMI I BURRAVE. Megjithatë, prostitucioni njerëzor ka rrënjë të ndryshme. Në kohën e njeriut parahistorik, çifti me siguri ishte ndërprerë (në moshën 6-7 vjeç, fëmijët kalonin nën kontrollin e fisit) dhe, sipas antropologëve, në seks edhe gruaja ishte “gjuetare”.
Vetëm me zhvillimin e bujqësisë dhe kalimin nga jeta nomade në atë të përhershme, rreth 10 mijë vjet më parë, lindi ndarja midis seksualitetit mashkullor dhe femëror me çiftin e qëndrueshëm dhe, njëkohësisht, një hendek në fatin shoqëror të gruas. Arsyeja në fakt ishte mbi të gjitha ekonomike: për të mbrojtur dhe kaluar pronën private (të lindur pikërisht me bujqësi) te djemtë e tyre, atësia duhej të ishte e sigurt. Prandaj u bë e nevojshme të shfrytëzohej seksualiteti i “gruas”, duke kufizuar marrëdhëniet e saj shoqërore jashtë familjes. Pikërisht në atë moment, për të përmbushur kërkesat seksuale të meshkujve të pamartuar dhe “tepricat” seksuale të atyre tashmë të çiftuar, lindën format e para të prostitucionit femëror, që nga njëra anë nuk rrezikonte familjen dhe nga ana tjetër lejonte mbijetesën e shumë beqarëve.
SEKSI I SHENJTË. Fillimisht skllevër, të reja sterile ose të veja të pambrojtura iu përkushtuan prostitucionit, por kishte edhe kulte që e inkurajonin atë (madje edhe meshkuj) dhe priftëresha që bëheshin “prostituta të shenjta”. Krijimi i shtëpive të para “të tolerancës”, nga ana tjetër, daton që nga babai i demokracisë: Soloni, reformatori i Athinës (shek. VI para Krishtit). Në shoqërinë athinase, jeta seksuale e mashkullit ishte e dyanshme: ajo private, e orientuar drejt gruas, për të cilën megjithatë mendohej se nuk ia vlente të flitej; tjetra është publike, e drejtuar për të rinjtë. Pabarazia në çmime (shih galerinë Mijëvjeçarë të seksit dhe parave) sugjeron se kishte tregje të ndryshme seksuale për klientë të ndryshëm dhe me funksione të ndryshme sociale. Në nivelin më të ulët ishin portierët e shtëpive publike, skllevër që i përkisnin një kujdestari, pornoboskos, të cilit i kërkohej t’i paguante një taksë mbi të ardhurat e punonjësve të tij një zyrtari shtetëror që mbante titullin e pornotelonëve. Vetëm një shkallë më lart kishte prostitutat e rrugës: ato mund të ishin të lira, por gra të varfra, ose skllevër. Arkeologët gjetën një sandale të krijuar për të lënë të ngulitur në pluhur fjalën greke akolouthi (më ndiqni). Valltarët e muzikantët që ofronin argëtimin e nevojshëm gjatë banketeve ishin pak më të shtrenjtë.nPastaj ishin etère, të vendosura në pjesën e sipërme të shkallëve: disa i ofronin favoret e tyre kujtdo, të tjerët klientëve të rregullt, të cilët, megjithatë, fshiheshin nga njëri-tjetri. Filozofët frekuentonin gjithashtu eterat; shumë hynë në shkollën e Epikurit, edhe si studentë, dhe vetë Sokrati foli disa herë me Aspasia.
MOBIRONI NËN HARKET. Meretriksi i rafinuar ishte një i afërm i epokës greke në Romën e lashtë, ndërsa populli frekuentonte prostitutat e lupanarëve, në fakt lupae. Në shtëpitë publike (postribula) takoje skllevër, zejtarë, ushtarë dhe detarë. Elita, që kishte skllevër të shumtë për kënaqësitë e veta, i përçmonte ato vende. Vende prostitucioni ishin tavernat, banjat, llixhat (ad stuphas), bujtinat me akomodim të vendosura përgjatë rrugëve të mëdha romake dhe nën harqet (fornicat, nga të cilat folja jonë kurvëron) të ndërtesave kryesore publike në qytet.nProstitutat e rangut të ulët ishin, në pjesën më të madhe, në pronësi të një leno, zotëri skllevër, tutant dhe mbrojtës (të ndihmuar nga një shërbëtor i quajtur villicus puellarum) i cili bastisi të gjithë pellgun e Mesdheut në kërkim të vajzave dhe fëmijëve për t’i shitur në shesh. e seksit me pagesë. Në fakt, krahas prostitucionit femëror, ishte i përhapur edhe prostitucioni infantil, derisa u ndalua me një dekret të Domitianit (fundi i shek. I pas Krishtit). “Askush nuk të pengon të shkosh te prokurat (ndërmjetësit)”, thërret një personazh i Plautit, “përderisa nuk prek një grua të martuar, një të ve, një virgjëreshë, një të re apo fëmijë të lindur falas, duaje këdo që të dua!” Dhe Kato censori uron kështu një mik që takoi në dalje të një shtëpie publike: «Bravo! Këtu të rinjtë duhet të kënaqin aromën e tyre, në vend që të lidhen me gratë e martuara!”.
32 MIJË PROSTITUTA. Grekët kishin një magjistrat të ngarkuar me kontrollin e prostitucionit, ndërsa në Romë kishte një “gjykatë të brendshme” që ruante sjelljen e 32 mijë prostitutave. Gjatë perandorisë ata u bënë një kokë turku për krizën dhe iu nënshtruan ligjeve të veçanta. Kaligula (i cili gjithashtu kishte një bordello të hapur në gjykatë) i takonte prostitutat me vektigal (më vonë u hoq nga Septimius Severus), Domitiani ua hoqi atyre të drejtën e trashëgimisë, Teodosi i Riu shtypi bordellotë dhe ndëshkoi prindërit që i detyronin. vajzat të prostituonin. Justiniani u tërbua me Lenonin dhe Tenutarin, duke i dërguar disa në vdekje dhe prezantoi mbrojtje për prostitutat që donin të ndryshonin jetën e tyre. Gruaja e tij, Teodora, sipas historianit Prokopi të Cezaresë, ka ushtruar prostitucion në rininë e tij.
DËNIMI ME ZJARR. Mes barbarëve duket se prostitucioni ishte më pak i përhapur. Por Theodoric, mbreti i Ostrogotëve, dekretoi dënimin me vdekje për ata që mirëpritën “gratë famëkeqe”. Dënime të rënda kundër tregtisë së trupit u dhanë edhe nga Karli i Madh dhe pasardhësit e tij: për shembull, ecja nëpër fshat për 40 ditë, lakuriq deri në bel, me arsyen e fjalisë të shkruar në ballë me një hekur të ndezur. Duke filluar nga mesi i shekullit të 13-të, me lulëzimin e veprimtarive tregtare, kujdesi ndaj shtëpive publike u bë shkak edhe për propagandë politike: ishte simbol i efikasitetit të shtetit. Shumë prostituta lëviznin sipas kalendarit të panaireve, tregjeve, pelegrinazheve. Ose ato shoqëruan ushtritë (një traditë e trashëguar deri në kohët e fundit: mendoni për regjimentin francez putaines de të Luftës së Parë Botërore), duke përfshirë edhe kryqtarët. Kur mbreti Luigji IX i Francës i ndaloi njerëzit e tij t’i merrnin me vete (kryqëzata VI dhe VII), ata e kompensuan me skllevër myslimanë. Në vitin 1400, frika e shpopullimit për shkak të luftërave dhe epidemive ishte burimi indirekt i pasurive të prostitucionit. Sipas autoriteteve civile, në fakt ishte e nevojshme të bindeshin shumë të rinj, të hutuar nga “krimet kundër natyrës” (sodomia dhe masturbimi), që të rizbulonin gëzimet e çiftëzimit heteroseksual si një viaticum për martesën dhe riprodhimin.
RREGULLAT E NAPOLEONIT. Qëndrimi i shoqërisë ndaj prostitutave ndryshoi kur sifilizi, i konsideruar si një ndëshkim hyjnor, u përhap në Evropë dhe filloi lëvizja e gjerë e moralizimit të promovuar nga Reformimi dhe Kundërreformimi. Shtëpitë publike u mbyllën, prostitutat iu nënshtruan taksave të rënda dhe u bë një përpjekje për t’i zbritur ato në lagjet geto. Toleranca dhe shtypja u alternuan gjatë shekujve. Deri në Napoleonin, themelues i rregullimit modern të shtëpive publike (kaloi nën kontrollin e shtetit në 1804; Italia ndoqi shembullin me dekretin mbretëror të 15 shkurtit 1860).
10 VJET BETEJA. Gjithashtu në shekullin e 19-të filloi shtëpia e takimit, ku takimi midis klientit dhe prostitutës u shoqërua me një pamje joshjeje. Marrëveshja e parë ndërkombëtare kundër shfrytëzimit të prostitucionit daton në vitin 1904 dhe konventa për shtypjen e të ashtuquajturës “tregtia e bardhë” e vitit 1910.
Në Rusinë Sovjetike, prostitucioni, i konsideruar si një trashëgimi e turpshme e “shfrytëzimit kapitalist”, reziston: në vitin 1922, 62,000 prostituta u regjistruan në Petrograd dhe Moskë. Vetëm në vitin 1946 Franca mbylli shtëpitë publike, e ndjekur nga Gjermania. Në Itali, ligji për heqjen e shtëpive të mbyllura, i paraqitur nga senatori socialiste Lina Merlin në gusht 1948, kaloi 10 vjet më vonë, më 4 mars ’58, mes polemikave dhe argumenteve të ashpra të debatuara edhe sot. Ishte ndalesa e fundit në një proces të gjatë të rregullimit të seksit me pagesë në një Itali të bashkuar. Këtu janë hapat kryesorë.
1859: Cavour miratoi një dekret që autorizon hapjen e shtëpive të kontrolluara nga shteti për prostitucion në Lombardi.
1860: dekreti u bë ligj me nxjerrjen e “Rregullores së shërbimit të mbikëqyrjes për prostitucionin”. “Bordellat” (sepse toleroheshin nga shteti) lindën në tre kategori: e para, e dyta dhe e treta. U caktuan tarifat (nga 5 lira për shtëpitë luksoze në 2 lira për ato popullore), nevoja për licencë për hapjen e një shtëpie, taksa për t’u paguar dhe kontrolle mjekësore për prostitutat u vendosën që të përmbajnë sëmundje veneriane.
1888: sipas ligjit Crispi ndalohej shitja e ushqimeve dhe pijeve, ahengjeve, valleve dhe këngëve brenda shtëpive publike. Shtëpitë e shtëpive publike nuk mund të hapeshin pranë objekteve të kultit, kopshteve dhe shkollave. Grilat duhej të qëndronin të mbyllura (prandaj edhe emri “shtëpi të mbyllura”).
1891: tarifat u ulën për të kufizuar prostitucionin e lirë, i cili nuk i nënshtrohej kontrollit shëndetësor.
1958: u miratua ligji Merlin, i cili mbylli shtëpitë publike dhe u fut krimi i shfrytëzimit të prostitucionit ose lenocinio (ndihma në shfrytëzim).
Burimi: fokus.it/ Përgatiti për botim Monada Myshketa (Mehmetaj)
