Lumi Neretva gdhend rrugën e tij nëpër pyllin e padepërtueshëm të Bosnje dhe Hercegovinës.
Me ngjyrë blu-jeshile magjepsëse, ai shkon 140 milje (225 kilometra) nga thellësia e Alpeve Dinarike deri në Detin Adriatik – në disa pika duke u zhdukur në kanalet nëntokësore përpara se të rishfaqet në burime flluskuese.
Një nga lumenjtë më të ftohtë në botë, ai është shtëpia e ekosistemeve unike dhe një morie speciesh të rralla, nga trofta e mermerit dhe bretkosat me bark të verdhë deri te olmat e pakapshme – salamandra të verbër që jetojnë në rrjetin e shpellave të lumit.
Por kjo mund të ndryshojë. Lumi, si shumë në mbarë botën, kërcënohet nga digat. Sipas ‘Qendrës për Mjedisin’, një organizatë boshnjake e ruajtjes, më shumë se 50 projekte hidroenergjetike janë propozuar përgjatë gjatësisë dhe degëve të saj, ku pothuajse gjysma e tyre janë planifikuar për rrjedhat e sipërme, të cilat deri më tani kanë mbetur të egra dhe të papenguara.
Këto diga mund të dëmtojnë jo vetëm lumin por edhe mjedisin më të gjerë që varet nga kjo rrugë unike ujore.
Në Ulog, një fshat në Neretva, mund të shihni nga dora e parë shkatërrimin e mundshëm.
Një hidrocentral 35 megavat me një digë 53 metra të lartë është në fazat e avancuara të ndërtimit: pemët e prera rreshtohen në bregun e lumit, duke i hapur rrugë asaj që do të bëhet një rezervuar, dhe rrugë për kamionët e prerjes së druve dhe automjetet e ndërtimit, të prera si plagë nëpër peizazhin e pyllëzuar./ S.M
