Bajamja është bërë një mjet i fuqishëm në luftërat tregtare ndërkombëtare. Ajo luan një rol të rëndësishëm në kuzhinat tradicionale të vendeve si Kina dhe Maroku. Në konfliktet aktuale tregtare, Kina dhe Maroku përdorin këtë produkt për të ndikuar në marrëdhëniet ndërkombëtare duke vendosur tarifa të larta për importin. Kjo ka krijuar një situatë ku Spanja, si prodhuesi i dytë më i madh i bajames në botë, është përballur me sfida të ndryshme në tregje të ndryshme globale.
Sipas të dhënave të Këshillit Ndërkombëtar të Frutave të Thata (INC), SHBA-ja prodhon 78% të gjithë bajameve globale, ndërsa Spanja kontribuon me 7%, e barabartë me prodhimin e Australisë. Ky dominim amerikan ka qenë për një kohë të gjatë i palëkundur, por me tarifat shtesë të vendosura nga Kina ndaj produkteve amerikane që nga viti 2018, Spanja ka parë një rritje të ndjeshme të eksporteve të saj drejt këtij vendi. Për shkak të një marrëveshjeje të arritur në vitin 2023 mes Spanjës dhe autoriteteve kineze, eksportet e bajames spanjolle kanë përfituar nga një protokoll fitosanitar, duke lehtësuar kështu procesin dhe tarifat për tregtarët spanjollë.
Ndërsa marrëveshja me Kinën ka filluar të japë rezultate, eksportet e bajames spanjolle janë parashikuar të rriten ndjeshëm, duke arritur deri në 50,000 tonë në vitin 2025 dhe potencialisht 90,000 tonë deri në vitin 2032. Megjithatë, pavarësisht këtij suksesi me Kinën, Spanja përballet me sfida të mëdha në Marok, një treg tjetër strategjik. Marrëveshjet tregtare të BE-së me Marokun përjashtojnë bajamen nga produktet që përfitojnë nga tregtia e lirë, duke i detyruar eksportuesit spanjollë të përballen me tarifa të larta prej 40%, ndërsa SHBA-ja është përjashtuar nga këto tarifa. Kjo ka bërë që SHBA-ja të dominojë tregun e bajameve në Marok, duke mbajtur një avantazh të rëndësishëm pavarësisht distancës gjeografike më të madhe.
Spanja, si prodhuesi i dytë më i madh i bajames në botë, ka arritur gjithashtu të zgjerojë ndjeshëm sipërfaqet e kultivuara me këtë pemë, të cilat kanë arritur mbi 765,000 hektarë në vitin 2023, duke u bërë një nga kulturat kryesore bujqësore të vendit. Në vitet e fundit, pavarësisht sfidave klimatike si thatësirat, prodhimi i bajames në Spanjë ka pësuar një rritje të vazhdueshme, me përmirësime të parashikuara edhe për sezonin e ardhshëm.
Ndërsa industria spanjolle e bajames vazhdon të përballet me konkurrencën e fortë të SHBA-së në tregjet kryesore si India dhe Maroku, ajo synon të përforcojë pozitat e saj në tregje të reja ndërkombëtare, duke kërkuar mbështetje nga BE-ja për të përmirësuar kushtet tregtare në vendet ku aktualisht hasen pengesa. S.B
