28 Nëntor 1954/ Vdes Enrico Fermi, arkitekti i epokës bërthamore

113 563 lexime

124,178FansaPëlqeje

Fermi lindi në Romë më 1 shtator 1901. Karrierën si fizikant e nisi që në moshën 17-vjeçare, ndërsa u diplomua në Universitetin e Pizës në moshën 21 vjeçare. Pas studimeve në Gjermani nën drejtimin e fizikantit Max Born, Fermi u rrikthye në Itali për të studiuar matematikë në Universitetin e Firences. Në vitin 1926, ai u bë profesor i fizikës teorike, dhe mblodhi rreth vetes një grup fizikantësh të tjerë të rinj.

Fermi u fokusua në prodhimin e radioaktivitetit, nëpëmjet manipulimit të shpejtësisë së neutroneve që rrjedhin nga beriliumi radioaktiv. Eksperimentimi i mëtejshëm, përfshiu edhe uraniumin 92, duke prodhuar substanca të reja radioaktive. Për arritjet e tij, ai fitoi në vitin 1938, çmimin Nobel në fizikë.

Për shkak të kundërshtimit të rregjimit të Mussolinit, largohet fillimisht në Suedi dhe prej andej në SHBA, ku në Universitetin e Kolumbias, rifillon eksperimentet e tij përkrah fizikantit të famshëm danez Niels Bohr, i cili sugjeroi mundësinë e një reagimi zinxhir bërthamor.

Nga frika  se gjermanët mund të arrinin të prodhonin të parët një bombë që shfrytëzonte këtë energji të jashtëzakonshme, Fermni e bindi presidentin Roosevelt të hapte dritën jeshile për Projektin Manhatan, që në vitin 1945 arriti të prodhojë bombat e para bërthamore, të cilat u testua në Hiroshima dhe Nagasaki të Japonisë.

Kalendar

28 Nëntor 1443 – Skënderbeu dhe ushtria e tij, çlirojnë Krujën në Shqipërinë qëndrore nga pushtuesit osmanë, duke ngritur flamurin shqiptar.

28 Nëntor 1885 – Fitorja e bullgarëve në Luftën Serbo-Bullgare, arrin të ruajë unitetin e vendit.

28 Nëntor 1905 – Nacionalisti irlandez Arthur Griffith, themelon partinë Sinn Féin, me qëllimin kryesor krijimin e një monarkie të dyfishtë në Irlandë.

28 Nëntor 1942 – Një zjarr i madh në një klub nate në Boston të SHBA-së, shkakton vdekjen e 492 njerëzve.

Lexo edhe :  Muhamed Ali – Kampioni i boksit, që u kthye në ndërgjegjjen e një epoke

28 Nëntor 1979 – Një avion i “Air New Zealand” që po fluturonte mbi Antarktidë, rrëzohet në malin Erebus, duke vrarë të 257 personat që gjendeshin në bord.

28 Nëntor 1989 – Revolucioni i Kadifejtë:Përballë protestave të mëdha popullore, Partia Komuniste e Çekosllovakisë, njofton se do të heqë dorë nga monopoli i saj mbi pushtetin politik.

Të fundit

Kronikë ëndrrash e darametesh!

Nga Agron Gjekmarkaj Prej muajsh ka rënë myshku mureve të “kronikës” e ndryshku mbi penën e saj! Një ëndërr mu...

Sir Kristofer Li, Kalorësi i Errësirës dhe legjenda e ekranit botëror

7 qershor 2015 Nga fushat e luftës te ringjet e Drakulës dhe galaktikat e Star Wars-it, një jetë më e pabesueshme se çdo film. Përgatiti: Leonard...

Mijëra tifozë nga Kosova drejt Tiranës për ndeshjen Shqipëri-Serbi

Dita e sotme ka krijuar një varg kilometrik në Rrugën e Kombit, ku me mijëra tifozë nga Kosova po vijnë drejt Tiranës për ndeshjen...

Debati për burgun e Spaçit, Gonxhja nxjerr fotot pas restaurimit

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit (MEKI), Blendi Gonxhja ka reaguar pas debateve publike të ditëve të fundit lidhur me projektin filmik dhe ndërhyrjet...

Spaçi/ Berisha: Përpjekje e Edi Ramës për të mbyllur me suva gjëmën e tmerrshme

Kreu i Partisë Demokratike Sali Berisha ishte në një konferencë për mediat, ku u ndal mes të tjerash edhe në debatin e fundit në...

Lajme të tjera

Web TV