Nga Frrok Çupi
Mu bë si silueta e Leonit. S’ kishte rënë mbrëmja ende, por edhe dita kishte ikur. Deti pa fund përtej siluetës së Leonit ishte aq i lodhur sa rënkonte i shtrirë pas një dite plot trazime.
Ky është Loni!, thashë me vete. Edhe silueta e njeriut- si luspat e detit, asnjë lëvizje, sikur nuk merrte frymë. Kishte hapur këmbalecin dhe kishte vënë aparatin fotografik. Gjuante çastin kur frymëmarrja e detit tw ndalonte komplet. Vetë lëvizte aq sa mund të lëvizte mekanizmi metalik që do të realizonte foton e asaj mbrëmjeje.
U binda se ai ishte.
-Loni!, e thërrita. O Loni. Loniiii!
Ç’ gabova, dreqi e mori!, po i flisja vetes dhe u tërhoqa drejt pishave ku ndodheshin ato pak lokale të atëhershëm, Gjiri i Lalëzit nuk ishte pushtuar ende nga invadorët e zyrave të shtetit të pa shpirt.
Me Leonin takoheshim jo aq rrallë, or edhe shpesh jo. O në zyrat e agjencisë Reuters në një pallat të ri afër Lunës në bllok. Ose më ndalonte motorin te këmbët dhe më tirrte bukur një përqasje filozofike. Loni është bërë burim i idesë që kam pasqyruar në librin tim me esse “Qeni me tre këmbë”. Ishte trishtuar se në rrugën e shtëpisë sapo del për te Libri Universitar kishte parë njerëz që ndiqnin me gurë qentë e rrugës.
Ose e takoja rrugëve ku nuk na gjenin ne- gazetarët e shkretë të asaj epoke. Kohët më të egra kanë qenë ditët dhe javët e fillimit të vitit 1997. Leonit, si fotoreporter i Reuters, agjencia i kërkonte foto nga përplasjet me armë, nga turmat e tmerruara njerëzore kundër presidentit, foto mundësisht nga njerëzit e presidentit që mashtronin për humbjen e gjithçka kishin njerëzit. Fotografitë e Lonit priteshin si pika uji në shkretëtirë prej agjencisë së lajmeve diku në botë.
Atëherë zyrat e Reuters ndodheshin në një shtëpi të ulët private në afërsi të Shkollës s Kuqe…, aty afër ndodhej edhe redaksia e gazetës KJ.
Kam dy piktura të tij në shtëpinë time; janë të vetmet që nuk më ka shkuar mendja t’ i zëvendësoj ndonjëherë. Njëra është Gjirokastra, rrugicat bosh por që mua më bëhet gjithnjë sikur lëvizin njerëz, sa më shkojnë sytë edhe më ndërron fryma.
Edhe pse nuk takoheshim shpesh e si të organizuar (Loni ishte nga ata që as organizohej, as manipulohej), takoheshim kur donte vetë Leoni. Ai të ndalonte motorin e tij të vogël dhjetë centimetra larg dhe lëshonte vetëm një zë. Gjithë jetën me atë motor të vogël, një makinë edhe më e vogël i ishte prishur e nuk e rregulloi më. Një artist dhe human i lartë si Leon Çika nuk e mati veten kurrë me makinën a me pompozitetin, a me ngrefosjen…, siç bëjnë madhështorët shterpë. Leoni ishte i përsosur, edhe si njeri, edhe si talent, edhe si autor pikture apo fotografie. Mos mendo se e përdora fjalën ‘i përsosur” kur dihet që nuk ka njeri të përsosur. Por Leoni ishte.
… Në një nga ato herët kur më ndaloi motorin në rrugë, kujtohem e i them: “ Ore, ç’e kapa veten gafil para disa ditësh në Gjirin e Lalëzit. Mu duke sikur ishe ti buzë detit duke fotografuar. Kushedi kush ka qenë”.
-Po ku ike mo vëlla?. E di që më thirre, të dëgjova. Po ku u zhduke pastaj?
Ai ishte, ai kishte dëgjuar, ai nuk lëvizi as edhe një fije floku.
E dini çfarë është artisti?! Ai që dëgjon e nuk mund të të përgjigjet kur krijon veprën.
Leon Çika dje shkoi në atë botë të paqtë e të lodhur si deti i tij. Nuk po më përgjigjet enkas, si në Lalëz./ S,M
