Në intervistën për televizionin austriak ORF, kryeministri Rama theksoi se lufta në Ukrainë e ka përshpejtuar domosdoshmërinë që BE të zgjerohet drejt Ballkanit Perëndimor. Ai tha se Shqipëria ka bërë përparim të dukshëm në përafrimin me legjislacionin evropian, falë edhe përdorimit të inteligjencës artificiale në administratë.
Sipas Ramës, viti 2030 është një objektiv i mundshëm për anëtarësimin, por vetëm nëse vendi i përmbush të gjitha detyrimet. Ai ritheksoi se procesi nuk është automatik dhe varet nga gatishmëria e vendeve kandidate për të qenë pjesë e familjes evropiane.
ORF: Disa vite më parë pata mundësinë t’ju intervistoja në Tiranë. Në atë kohë, kur u pyetët se kur BE do të negocionte anëtarësimin me Shqipërinë, thatë se më shumë gjasa do të kishte që Austria të shpallej kampione bote në futboll.
Austria ende nuk është kampione bote në futboll, por që nga vjeshta ka pasur negociata konkrete midis Brukselit dhe Tiranës. Çfarë ka ndryshuar?
Rama: Diçka shumë e rëndësishme ka ndryshuar, konteksti gjeopolitik në Evropë. Dhe për fat të keq, ”ndihma” e Vladimir Putinit ishte e nevojshme për të rinisur shpejt proceset e integrimit që ishin lënë pas dore.
ORF: A do t’i lehtësojë Bashkimi Evropian kriteret e tij për anëtarësim?
Rama: Nga një perspektivë gjeopolitike, është e nevojshme që BE-ja të forcojë radhët e saj dhe të pranojë anëtarë të rinj në mënyrë që të jetë e plotë.
Por kjo, sigurisht, lidhet me aftësinë dhe gatishmërinë e vendeve kandidate për të qenë në nivelin e kërkuar. BE-ja mund të ushtrojë presion politik për të përshpejtuar procesin e afrimit, por nuk do të pranojë askënd që nuk i plotëson të gjitha kriteret.
ORF: Shqipëria do të bëhet anëtare e BE-së në vitin 2030 dhe negociatat do të përfundojnë deri në fund të vitit 2027. Megjithatë, katër nga gjashtë grupet janë ende të hapura.
A do të jetë në gjendje administrata shqiptare të zbatojë të gjitha këto rregullime – dy vjet e gjysmë nuk është një kohë e gjatë apo jo?
Rama: Është e vërtetë që dy vjet e gjysmë është një kohë shumë e shkurtër dhe se kjo nuk është tipike për procesin. Por, nga ana tjetër, ne punuam shumë dhe u përgatitëm mirë.
Dhe tani kemi në përdorim edhe inteligjencën artificiale, e cila përshpejton transferimin e ligjeve të BE-së dhe të të ashtuquajturës ”acquis communautaire” në sistemin tonë ligjor.
Procesi i anëtarësimit është një mundësi historike, por nuk është një mundësi që do të zgjasë përgjithmonë nëse nuk jemi në gjendje të përmbushim kërkesat.
ORF: Pranimi në BE varet nga miratimi i të 27 anëtarëve. Në Francë, një referendum është i detyrueshëm; Referendumet janë të mundshme edhe në vende të tjera.
A ka Shqipëria tashmë një strategji për të kapërcyer skepticizmin ndaj zgjerimit që ekziston në shumë vende?
Rama: Unë besoj se sot duhet të përqendrohemi në përmbushjen e angazhimeve tona. Nuk duhet të mendojmë për ndeshjen e radhës, por për atë që po luajmë aktualisht.
Dhe kjo lojë ka të bëjë me përmbushjen e të gjitha angazhimeve tona për të përfunduar negociatat.
Pas negociatave, marrëveshja u dërgohet të gjitha shteteve anëtare, ku parlamentet normalisht kryejnë ratifikimin. Në rastin e Francës, do ta shohim kur të vijë momenti i vendimit.
ORF: Shqipëria dhe Mali i Zi aktualisht kanë shanset më të mira për t’u bërë anëtarë të BE-së. Si e vlerësoni në përgjithësi situatën në të ashtuquajturin Ballkan Perëndimor?
Rama: Ballkani Perëndimor ka problemet e veta, por mendoj se situata nuk ka qenë kurrë më e mirë se sot. Procesi i afrimit me BE-në po ndihmon shumë në zgjidhjen e problemeve të caktuara.
ORF: Ju e zgjeruat më tej shumicën tuaj absolute në zgjedhjet parlamentare më 11 maj. Ju jeni në mandatin tuaj të katërt dhe vetë folët për një rezultat historik. Cilat janë tre planet tuaja më të rëndësishme për katër vitet e ardhshme?
Rama: Bashkimi Evropian, Bashkimi Evropian, Bashkimi Evropian./E.T
