Nga Leonard Veizi
Kur dëgjova se në Shqipëri ishte ndërtuar një nga spitalet më të mëdha në Europë për kafshët, m’u mbush zemra me krenari kombëtare.
E kapëm trendin.
Në fund të fundit është një shenjë qytetërimi! Një monument humanizmi! Dikush më në fund mendoi për krijesat e pafajshme, që na shoqërojnë me përulje, durim dhe, mbi të gjitha, pa kërkuar rimbursim nga fondi i sigurimeve shëndetësore.
“Qeni është besnik”, thuhet rëndom, një sentencë popullore, – a si atribut i koncentimit të përvojës, – që duket se ka rrënjë të thella në truallin tonë. Njeriu? Epo… ai është besnik deri në pikën ku nuk i prishet interesi personal. Mbase edhe për këtë arsye, spitali më i madh iu kushtua qenve, maceve, dhe jo atyre që, ironikisht, quhen “qenie njerëzore”.
“Sigurisht, e meritojnë kafshët”, thashë me vete, ndërsa shkelja me kujdes mbi jashtëqitjen e një qeni që kishte vendosur të kryente nevojat e veta aty ku i zoti nuk shqetësohet të pastrojë kurrë. Po prapë, s’është faji i tij. Nuk janë kafshët që kanë kthyer rrugët në tualete publike – janë njerëzit që s’dinë të menaxhojnë as veten, e jo më kafshët.
Por ja ku jemi.
Ndërkohë që në periferi të qytetit ngrihet krenar spitali i kafshëve, me standarde që do ia kishin lakmi edhe klinikat zvicerane, në qendër të qytetit, spitalet për njerëz bien copa-copa si monumente të turpit dhe harresës.
Nuk besoj se keni kundërshtime, e të thoni si zakonisht: E mo se kështu është dhe në botë.
Për kë botë e keni fjalën?
Se teoria e “Tri Botëve” ka dalë nga qarkullimi. Ajo e Maos… e mbani mend?
E lë vijmë te kjo bota jonë më mirë.
Spitalet e rretheve janë shumë më keq nga ato të qendrës. Në shumë pavijone nga brenda rrjedh lagështia, nga jashtë rrjedh pafuqia, dhe mes të dyjave – pacientët që rrinë me orë, me ditë, me javë, me muaj, ndonjëherë edhe më gjatë – aq sa humb durimi, – në radhë për një shans ekzaminimi të thelluar.
Sepse sot ka ikur koha kur mjeku të dëgjonte me vesh.
Le që sot nuk gjen as mjek. E dini besoj që i prenoton gjermani që sa fusin këmbët në vitin e gjashtë të fakultetit.
-O Nazoooo, hajde moj se po të kërkoj gjermani…
Hë mo leri këto. Prap me batuta filmash ti?!
Në spitalin e kafshëve, qeni shtrihet në krevat të bardhë, merr serum me kujdes infermieror, vaksinohet me orar, i bëhet imazheria në aparate moderne e të sterilizuara, dhe ndoshta përgjumet nën një muzikë ambientale relaksuese. Në të njëjtën kohë, pronari i tij – ndonjë burrë 67-vjeçar me diabet, tension, prostatë dhe me probleme vaskulare në mushkëri – pret prej gjashtë muajsh për një rezonancë magnetike apo skaner.
-Ore hajde andej nga redaksia jonë se kemi një skaner që skanojmë fotografitë. Mbase të bën punë. Se po prite skanderin mjekësor, aha… i le triskat. Si avokat Pallkua i shkretë.
Dhe kur më në fund i vjen dita, aparati s’punon. “Ka një defekt të vogël”, thotë teknikët. E defekti i vogël zgjasin javë të tëra. Po në fund, s’ka problem – le të vijë viti tjetër, nëse pacienti arrin.
Dhe nëse mjeku i thotë “nuk kemi ilaçe”, mos guxo të ankohesh! Shko në farmacitë private, bleji vetë. Ose… hiq dorë nga shëndeti. Se ilaçet janë për kafshët – për të cilat xhepi nuk kursehet. Për to ka gjithmonë buxhet. Për njeriun duhet të mendojë skema e sigurimit shëndetësor. Por dhe ajo ka njëqind andralla.
Mezi ia dalim or vëlla, o me kontigjente dhuratë, o me… ilaçe të skaduara.
Mos u çudisni, pra, kur të shihni ndonjë qen rrugësh me kartelë shëndetësore më të plotë se ndonjë pensionisti që s’ka mundur të bëjë një analizë gjaku prej një viti. Ky është përparimi i ri shqiptar: nga portollambat e ndryshkura nëpër korridoret e spitalit Civil, te aparatet e rinj për mace me disk të rrëshqitur në spitalin e ri të kafshëve.
Po njerëzit?
Ah, njerëzit! Ata s’kanë më vend as te kafshët. Për të të parë një mjek duhet të vish me mik, për të bërë analizat duhet të marrësh leje nga puna, për të shpresuar tek shërimi – duhet të kesh fat, shumë fat… ose ndonjë lidhje me ndonjë zyrtar që ka bërë foto në inaugurimin e spitalit të kafshëve.
Dihet ajo punë: Një mik është më shumë se një çiflig.
Dhe në fund të ditës, ti e kupton një gjë të thjeshtë: ndoshta e vetmja mënyrë për të marrë një trajtim të denjë në këtë vend, është të lehësh. Ose të mjaullish. Mbase edhe të lesh kokrrat e shpresës diku në ndonjë strehë kafshësh, ku, të paktën, ka ngrohtësi, barëra, aparate moderne… dhe pak më shumë ndjeshmëri që ka vdekur prej kohësh në shërbimin shëndetësor për njerëzit.
