Pirja e duhanit pengon përgjithmonë formimin e proteinave që normalisht shtypin kancerin duke hequr qafe qelizat anormale.
Lënia e duhanit është një nga zgjedhjet më të rëndësishme që mund të bëni për shëndetin tuaj dhe një studim i sapo publikuar në Science Advances ofron një arsye të re për ta provuar.
Pirja e duhanit shkakton mutacione të rrezikshme në ADN që bllokojnë prodhimin e proteinave që janë aleatët tanë kundër kancerit.
Hulumtimi sqaron një mekanizëm tjetër molekular me të cilin pirja e duhanit shkakton tumore – domethënë, një erozion progresiv të mbrojtjes sonë natyrore kundër qelizave të sëmura.
BLLOQE KUNDËRPRODUKTIVE. Shkencëtarët në Institutin e Ontarios për Kërkimin e Kancerit (OICR, Kanada) kanë lidhur pirjen e duhanit me ndryshimet e rrezikshme në ADN të quajtura mutacione stop-gain , të cilat “i thonë” trupit të ndalojë së prodhuari disa proteina përpara se ato të zhvillohen plotësisht.
Ky ndalim i detyruar duket se prek kryesisht gjenet shtypës të tumorit , përgjegjës për kodimin e proteinave që riparojnë ADN-në e dëmtuar ose shtypin rritjen e qelizave tumorale sapo ato shfaqen.
Kur këto proteina nuk prodhohen, qelizat anormale janë të lira të shumohen. Kjo lejon që kanceri të përhapet më lehtë.
DËME TË PASHLYESHME. Duke përdorur programe me fuqi të lartë llogaritëse, studiuesit analizuan ADN-në e 12,000 mostrave të qelizave tumorale të marra nga 18 lloje kanceri. Një lidhje e fortë është shfaqur midis mutacioneve stop-fitim dhe gjurmës së pagabueshme që lë duhani në kodin gjenetik.
Jo vetëm kaq: sa më shumë një person pinte duhan, aq më i lartë është numri i ndryshimeve të dëmshme të akumuluara në ADN.
“Studimi ynë tregon qartë se si tymi i duhanit çaktivizon proteinat thelbësore, të cilat janë blloqet ndërtuese të qelizave tona, si dhe ndikimin afatgjatë që kjo mund të ketë në shëndet”, thotë Jüri Reimand, një nga autorët e punës.
SHKATËRRIM I PADUKSHËM. Hulumtimet kanë identifikuar gjithashtu faktorë të tjerë që mund të krijojnë këto ndryshime gjenetike (të quajtura ” mutacione të pakuptimta “), të cilat çojnë në kodimin e proteinave të cunguara, më të shkurtra se normalja dhe zakonisht joaktive.
Ndonjëherë këto ndryshime ndodhin natyrshëm, herë të tjera si rezultat i një diete të parregulluar ose konsumimit të alkoolit. Por do të nevojiten studime të mëtejshme për të hyrë në detaje mbi faktorët e tjerë të rrezikut.
Tani për tani, le të vendosemi për prova të mëtejshme të dëmit që duhani mund të shkaktojë në trupin tonë , në nivele shumë më të thella nga sa mund të imagjinojmë./ Përshtatur nga Focus,it S.M
