Disa vjet më parë, studiuesja dhe shkrimtarja e njohur klasike Mary Beard pranoi në një intervistë për BBC se ajo ende kishte makth kur kujtonte provimet e saj si studente. Aktualisht profesoreshë e Studimeve Klasike në Universitetin e Kembrixhit, ajo e kupton shumë mirë atë që ndiejnë miliona të rinj në të gjithë botën.
Në fakt, gjithçka filloi në Kinë.
Dihet se në Greqinë antike ose në Perandorinë Romake studentët nuk u duhej të kalonin provime zyrtare. Në Romë, studentët lexonin shkrimet e tyre në publik dhe kështu merrnin vlerësimet.
Të ashtuquajturat Provimet Perandorake ose Keju kanë lindur në shekullin VII dhe bashkë me to meritokracia.
Gjatë dinastisë Sui (581-618) të gjithë zyrtarët e lartë duhej të paraqisnin “shënime” në kategori të ndryshme. Gjatë dinastisë së largët Han (midis 200 para Krishtit dhe 200 pas Krishtit) aplikantët për zyra të caktuara klerike duhej të demonstronin njohuritë e tyre për 9,000 personazhe.
Testet zgjasnin tre ditë e dy netë ku ndërkohë kandidatët hanin dhe flinin në një qeli pak më shumë se një metër e gjysmë.
Gjatë shekujve në vijim, sistemi u përsos duke dhënë shkallë ekzaminimesh bazuar në vlerat e konfucianizmit që sipas nivelit të lejonte hyrjen në sferat e ndryshme të administrimit.
Diçka e nevojshme, sepse shumëzimi i numrit të kandidatëve u rrit në mënyrë eksponenciale në shekujt në të cilët provimet u mbajtën si një mjet promovimi, deri në eliminimin e tyre në 1905.
Peter Bol, profesor i Studimeve Aziatike në Universitetin Harvard, shpjegon në esenë Provimi Sung dhe Shih, se numri i kandidatëve në të gjitha nivelet shkoi nga 79,000 në fund të shekullit të 12 në 400,000 në mesin e shekullit të 13-të, konkurs i ashpër duke marrë parasysh që diplomat që do të jepeshin ishin vetëm 600./Fjala.al/Ke.Ba
