E planifikuar nga shërbimet sekrete amerikane, masakra e nënshkruar nga Isis mbërriti në Kabul. Goditja e turmave të grumbulluara në aeroport duhet të ketë qenë e lehtë për një grup që prej vitesh ka kultivuar klandestinitetin dhe terrorizmin, i cili ka vendosur rrënjë të thella në vend dhe përdor përvojën e luftëtarëve të transferuar nga frontet siriane dhe irakiane në Afganistan. E planifikuar nga shërbimet sekrete amerikane (shkruar për të dhjetë ditë më parë), masakra e nënshkruar nga Isis mbërriti me kohë në Kabul. Konkretisht, ajo degë e ISIS që ka zënë rrënjë në Afganistan, në rajonin kufitar me Pakistanin, që nga viti 2014 dhe që i ka dhënë vetes emrin e Shtetit Islamik-Khorasan. Goditja e turmave të grumbulluara në aeroportin e kryeqytetit me sulmues vetëvrasës duhet të ketë qenë e lehtë, për një grup që ka kultivuar klandestinitetin dhe terrorizmin për shumë vite, i cili ka mbjellë rrënjë të thella në vend dhe që përdor përvojën e shumë luftëtarëve të cilët nga frontet siriane dhe irakene u transferuan gradualisht në Afganistan. Prandaj, e parashikueshme dhe e lehtë për t’u kryer, kjo masakër. Jo për këtë, megjithatë, vetëm produkti i gjakmarrjes i kombinuar me një mundësi të mirë. Sigurisht, ka objektiva të kufizuar dhe të mundshëm, të diktuar nga situata. Mënyrat konfuze dhe të furishme të evakuimit i lejuan islamistët të vrisnin trembëdhjetë ushtarë amerikanë me një goditje të vetme, diçka që SI-Khorasan nuk e kishte bërë kurrë më parë. Dhe dhjetëra viktima afgane (të cilat pretendimi i sulmit i kategorizon të gjitha në kategorinë e kolaboracionistëve të nxituar dhe të përshtatshëm për terroristët) shërbejnë për të kujtuar talebanët se kontrolli i tyre mbi Afganistanin është relativ dhe kaosi i pret ata një hap larg. Mësimi që kërcen mbi vendet që nga nevoja ose nga llogaritja donin të ndërtonin një marrëdhënie me regjimin e ri të vjetër që po instalohej në Kabul. Duke goditur kaq shpejt dhe pa mëshirë, sidoqoftë, SI-Khorasan i kujton të gjithëve se në universin e ekstremizmit islamik beteja midis dy botëkuptimeve të ndryshme dhe lufta kundër ndikimit mbizotërues të Perëndimit është e gjallë dhe e ashpër. Talibanët janë një lëvizje lokale, ambicia e tyre është të dominojnë Afganistanin, asgjë tjetër. Çlirimi i muslimanëve të Sahelit ose mobilizimi i atyre që jetojnë në Evropë, për të përmendur disa, është indiferent ndaj tyre, nuk bie brenda një horizonti totalitar por është i kufizuar gjeografikisht, kulturorisht dhe politikisht. Dhe është e parashikueshme që ky trend të jetë forcuar në mesin e brezit të ri të talebanëve, të cilët kanë parë forcën ushtarake perëndimore të përmbysë baballarët e tyre pikërisht për shkak të pretendimeve “internacionaliste” të Osama bin-Ladenit dhe terroristëve të tij. Nuk është rastësi, ndër të tjera, që urimet e para për ripushtimin e Kabulit iu dhanë talebanëve nga milicitë e Hayat Tahrir al-Sham, islamistët që kontrollojnë krahinën e Idlibit, në Siri, dhe që kanë origjinë kaediste gjithnjë e më shumë ata po shkojnë drejt një lëvizjeje që dëshiron të zërë rrënjë në një territor, me ambicien për ta përfaqësuar dhe qeverisur atë. Ashtu si talebanët në Afganistan, në fakt. Vizioni i ISIS është i kundërt, siç demonstrojnë filialet e tij të pafundme evropiane, afrikane, aziatike dhe të Lindjes së Mesme. Aty është umma, bashkësia globale e besimtarëve të Islamit. Dhe pastaj janë Dar al-islam dhe Dar al-harb, toka ku jetojnë muslimanët dhe toka e pushtuar nga të pabesët. Detyra e xhihadit është që t’i kthejë Islamit atë që është uzurpuar ose është ende e diskutueshme, pa dallim vendi ose kohe. Dhe në fakt, kur u përhap në Irak dhe Siri në 2014, ISIS nuk e trajtoi problemin e qeverisjes së Irakut ose Sirisë, ose pjesët e tyre të pushtuara (rreth 30% e të dy të tjerave), por ai themeloi Kalifatin, një shtet të ri që kishin ambicien për të udhëhequr ummet, dhe jo këtë apo atë territor. Le t’i kushtojmë vëmendje fjalëve. Talibanët duan një emirat për veten e tyre, i cili historikisht është territori i nënshtruar pas pushtimit nën autoritetin e një udhëheqësi ushtarak. ISIS, nga ana tjetër, menjëherë mendoi të pajiset me një kalif dhe një kalifat, ose më mirë një pasardhës të Muhamedit dhe një mbretërie. Këto dy botëkuptime (ose të Islamit, të cilat për xhihadistët përkojnë) kanë luftuar njëri-tjetrin për vite me radhë dhe do të vazhdojnë të luftojnë me njëri-tjetrin për një kohë të gjatë, duke përdorur trofetë e luftës kundër “kryqtarëve”, domethënë kundër Perëndimit (si ai real ashtu edhe versioni parodik që ata japin për të), si një instrument rekrutimi dhe propagande. Dhe ata do të vazhdojnë ta bëjnë këtë derisa të ndërhyjmë në burimet e tyre të financimit, sepse në fund terrorizmi kushton dhe pa një fluks të madh parash nuk është e mundur ta praktikosh atë. Talibanët kanë sponsorë të mëdhenj (Pakistani, për shembull) dhe të ardhurat e lulekuqes së opiumit, në formën e menaxhimit të drejtpërdrejtë ose “taksave” të zhvatura nga prodhuesit. Hayat Tahrir al-Sham, në Sirinë Veriore, merr ndihmë nga Turqia. Isis, dhe filialet e saj si SI-Khorasan, përfaqësojnë në mënyrë perfekte idealin globalist të radikalizmit islamik që Arabia Saudite ka promovuar për dekada duke ndërtuar dhe financuar xhami, shkolla kuranike dhe institute kulturore në çdo pjesë të botës. Ana “politike” e strategjisë ushtarake me të cilën lëvizjet terroriste u hodhën kundër të pafeve të Dar al-harb (sovjetikët në Afganistan, për shembull), kundër regjimeve pak a shumë laike (Saddam Hussein në Irak ose Bashar al- Assad në Siri) dominues në vende të caktuara ose kundër apostatëve të të gjitha llojeve (për shembull, shiitët irakianë pas Sadamit). Me pak fjalë, kundër të gjitha pengesave që qëndronin në rrugën e takimit të ummetit. Pra, le të armatosemi me forcë. Pushtimi perëndimor ka prodhuar pak të mirë, por të paktën ka ngrirë Afganistanin për njëzet vjet, një pjesë që tani është plotësisht pjesë e lojës së masakrës që mundon Lindjen e Mesme. Frika është se së shpejti do të zbulojmë se dalja prej saj është po aq e pamundur sa ta pushtosh.
Isis-K, kush janë terroristët në Kabul që urrejnë talebanët?
Isis K mori përgjegjësinë për sulmin e dyfishtë kamikaz në aeroportin e Kabulit, i cili ndodhi në 26 gusht. Brinja afgane e Daesh, armiku i talebanëve, ka shkaktuar të paktën 90 viktima sipas CNN: në mesin e tyre, më shumë se 70 civilë afganë dhe 13 marinsa. 150 persona të tjerë u plagosën në sulmin e dyfishtë. Presidenti amerikan Joe Biden gjithashtu ia atribuoi masakrën Isis Khorasan, duke u zotuar për hakmarrje pavarësisht tërheqjes së trupave të konfirmuara për 31 gusht (megjithëse, në fakt, evakuimet duhet të vazhdojnë edhe pas asaj date). Isis-K (ose Iskp) është një grup terrorist që i përket provincës së Horasanit. Për disa ditë, kjo degë e fondamentalistëve iu atribuua me qëllim të kryerjes së një sulmi vetëvrasës. Grupi terrorist që mbledh milicitë afganë të ISIS dhe “të zhgënjyer” nga al-Kaeda i konsideron talebanët “të pabesë”, pasi ata janë shumë indiferentë në negociatat e tyre me perëndimorët. Në veçanti, ata e vënë gishtin në marrëveshjen e Dohas 2020 të nënshkruar me Shtetet e Bashkuara të Donald Trump. Më 29 shkurt 2020, ish-presidenti vendosi fundin e konfliktit të armatosur në Afganistan që filloi në 2001 duke urdhëruar tërheqjen totale të forcave të armatosura amerikane nga vendi.
Kush janë milicitë e ISIS-it afgan dhe çfarë duan ata?
Objektivi i këtyre fondamentalistëve janë perëndimorët, afganët që kanë bashkëpunuar me bashkësinë ndërkombëtare dhe vetë talebanët, të konsideruar si myslimanë jobesimtarë që “merren me amerikanët”. Grupi terrorist udhëhiqet nga Shahab al-Mujari për rreth një vit e gjysmë. Është një ish-militant i Al-Kaedës që lejoi që Isis-K të paraqiste edhe një herë një kërcënim për talebanët tani në pushtet. Organizata lindi në vitin 2015, kur disa kaedistë pakistanezë dhe militantë afganë të ISIS u takuan për t’i dhënë jetë natyrshëm një dege të re terroriste të “zhgënjyer” nga grupet aktuale. Milicët pretenduan se ata nuk e gjetën veten në veprimet e komandantëve të tyre, të cilët u konsideruan shumë të prirur për të negociuar me amerikanët. Sulmet e tyre të para datojnë në vitin 2015: grupi fillon të pretendojë atësinë duke u paraqitur si “Provinca Horasan e Shtetit Islamik”. Khorasan do të ishte historikisht emri me të cilin do t’i referoheshim territoreve të bashkuara nën një kalifat të lashtë që përfshinte pjesë të Afganistanit, Taxhikistanit, Uzbekistanit, Turkmenistanit dhe Pakistanit. Isis-K ka gjetur terren pjellor për të fituar forcë në rajonin Ëaziristan (vendi i fshehjes së Osama Bin Laden), i braktisur nga sulmet e kriminelëve. Prishja e aleancës midis Qaedistëve dhe Isis në Siri e konsolidoi përfundimisht grupin e ri: lufta xhihadiste për kontrollin e territorit në Afganistan i ka çuar talebanët dhe Kalifatin në konfrontim të armatosur. Aty ku të dyja palët luftuan kundër njëra-tjetrës, “të zhgënjyerit” themeluan një grup të ri që u nis për të mposhtur “korrupsionin” brenda lëvizjeve fondamentaliste.
Lufta kundër “të pafeve” dhe interesi për trafikun e drogës
Nga 2018 e tutje, Isis-K u fsheh në zona të vogla ku mbijetoi falë kontrollit të disa minierave. Këtu ajo u zgjerua dhe u organizua më tej, duke mbledhur ushtarë pakistanezë, dezertorë afganë, ekstremistë uzbekistë dhe veteranë të tjerë të Shtetit Islamik Siriano-Irak. Në vitin 2019, grupi u përpoq të hynte në biznesin e trafikut të drogës, ku talebanët janë gjerësisht të pranishëm në Afganistan. Për këtë arsye qeveria e re kundërshton dhunshëm fondamentalistët e Horasanit, duke pretenduar se duan t’i mbajnë ata “larg zonave nën kontrollin e tyre”. ISIS-i pakistanez arriti të rimarrë në zotërim disa territore, duke u shtrirë edhe në Nangarhar, Kunar, Nuristan, Badakhshan. Sipas OKB-së, rreth 2,500 militantë janë regjistruar nga Isis-K. Është një “brigadë e përzier” terrori që mbledh të dëbuarit e grupeve të ndryshme fundamentaliste. Aftësia për të tërhequr më shumë talebanë ekstremistë sesa al-Kaeda, në kundërshtim me marrëveshjet e paqes dhe luftëtarët që ikin nga Siria është shqetësim i veçantë. Gatishmëria e Emiratit Afgan për të treguar (vetëm me sa duket) një fytyrë më demokratike ndaj Perëndimit po shkakton një valë të re dezertimesh mes talebanëve më të afërt me al-Kaedën. Qëllimi i Isis-K është të vendoset si grupi kryesor fundamentalist në Afganistan duke mposhtur talebanët. Nga këtu, atëherë, ata do të donin të ndërtonin një bazë të re për xhihadizmin global, duke e bërë atë absolutisht anti-perëndimor dhe pa mundësi llogarie. Në botë synon të krijojë një tokë të djegur të “të pafeve dhe tradhtarëve të besimit të tyre (apostatëve)”. Sulmet më të tmerrshme nga ISIS-K janë drejtuar gjatë viteve kundër grupit etnik Hazara, afganët me tipare mongole, kryesisht shiitë. Në mars ata kryen një sulm të tmerrshëm terrorist mbi një tempull Sikh, duke vrarë 25 pelegrinë, ndërsa në maj 2020 shkaktuan një shpërthim në maternitetin e një spitali në Kabul me 16 viktima.
