Ishte dita më e shënuar për mijëra protestues që 30 vjet më parë sulmuan selinë e Ministrisë së Sigurimit të Shtetit të Gjermanisë Lindore në Berlin, të njohur më mirë si Stasi.
Për ta, 15 janari 1990, ishte një kohë shprese – dita që shqiptoi, në fakt, fundin e Gjermanisë Lindore, ose Republikës Demokratike të Gjermanisë (DDR). Ishte një shtet i krijuar nga Moska jashtë zonës së pushtuar sovjetike të Gjermanisë post-naziste.
Motoja e Stasit ishte “Mburoja dhe Shpata e Partisë”, dhe pa një agjenci efektive të shtypjes shtetërore, Gjermania Lindore u ekspozua si skelet.
Presidenti gjerman Frank-Walter Steinmeier shënoi 30 vjetorin e sulmit në selinë e Stasit, duke e përshkruar atë si një “veprim thellësisht demokratik”.
Në javët para se të sulmohej selia në Berlin, protestuesit antikomunistë kishin festuar rënien e Murit të Berlinit dhe stacionet rajonale të policisë sekrete po merreshin një nga një. Demonstruesit po bëheshin gjithnjë e më të guximshëm pasi liderët komunistë të vendit ishin të ekspozuar si të pafuqishëm për t’i ndaluar ata. Moska i mbajti duart larg, megjithë thirrjet e udhëheqësit komunist i Gjermanisë Lindore Erich Honecker drejt udhëheqësit të atëhershëm sovjetik Mikhail Gorbachev për një ndërhyrje ushtarake ruse.
Tani ishte radha e berlinasve për të mbyllur Stasin, në Berlin, duke tundur këmbanën e fundit për agjencinë e shtypjes së brendshme të Gjermanisë Lindore.
Ndikimi i ngjarjes tek Putini
Megjithatë, për një kolonel të KGB-së, si Vladimir Putin, ishte koha më e keqe, një kohë e indinjatës së ashpër. Shumë nga biografët e tij thonë se kjo ngjarje ka formuar stilin e tij të qeverisjes autokratike tani si president rus, dhe gjithashtu frikën e tij nga protestuesit anti-Kremlinit.
Dyzet e dy ditë para se të binte selia e Stasi-it në Berlin, Putini, i cili arriti në Republikën Demokratike Gjermane në vitin 1985 për të marrë detyrën e tij të parë jashtë vendit, pati një përballje me dramën e madhe politike dhe historike që luhej në të gjithë Gjermaninë Lindore dhe më gjerë në vendet e Paktit të Varshavës. Disa demonstrues të cilët rrethuan ndërtesën e Stasit në Dresden u futën dhe përparuan pranë një rruge drejt instalimit të KGB-së së Putinit.
Duke kujtuar ditët e fundit të komunizmit shumë vite më vonë për “Personin e Parë”, një libër me intervista të botuara për të shënuar mandatin e tij të parë si president i Rusisë në 2000, Putini thotë se ai u përball me turmën, duke paralajmëruar protestuesit se objekti ishte një instalim ushtarak sovjetik. Ekzistojnë raporte kontradiktore nëse ai ka shtënë me armë.
Ai telefonoi eprorët e tij duke kërkuar mbështetje, por iu tha, “Ne nuk mund të bëjmë asgjë pa urdhra nga Moska. Dhe Moska hesht”.
Turmat u shpërndanë, por biografët e Putinit thonë se poshtërimi i asaj dite ka qëndruar me të, duke kontribuar në vendosmërinë e tij që Moska kurrë më nuk do të heshtë, transmeton voa.
Protestuesit antikomunistë që pushtuan ndërtesat e Stasit kanë kujtime më të lumtura se ato të Putinit. Roland Jahn, një ish disident, thotë se sulmi i vitit 1990 u bë një sinjal i rëndësishëm “në të gjithë botën”.
“Për herë të parë në botë, qytetarët pushtuan zyrat e një force të fshehtë policie për të mbrojtur dosjet e saj dhe për t’i bërë ato më të prekshme për shoqërinë,” i tha Jahn gazetës Northwest-Zeitung. Zoti Jahn kujton një “eufori të madhe” të trazuar me një “ngatërrim të caktuar dhe një ndjenjë të çuditshme”.
