Nuk po them se këtë mëngjes ka filluar një revolucion, por ndoshta ne kemi pasur disa prej tyre duke ecur përpara, ndërsa shumë të tjerë janë copëzuar
Frances Ryan
Me spektaklin e dy javëve të kaluara të vendosura në sfondin e varfërisë së afërt, do të ishte e vështirë të imagjinohej se Britania mund të zbriste më tej në një peizazh të pabarabartë ferri të turpshëm. “Mini-buxheti” i Liz Truss ishte më shumë një përgjigje “mbaj birrën time”, pasi kryeministri ynë i ri përfundoi jashtë klasës (luftë) në një ngjarje që fjalë për fjalë rrotullohej rreth një kurore të veshur me diamant.
Unë them “mini-buxhet”, por sipas Truss-it, në fakt ishte një “ngjarje fiskale”, e cila është një gjë e vërtetë dhe jo vetëm diçka që ajo e sajoi në një përpjekje për të parandaluar shqyrtimin nga Zyra për Përgjegjësi Buxhetore. Më quani të modës së vjetër, por kur kryeministrja refuzon ta quajë buxhetin buxhet për të fshehur dëmet që mund të shkaktojnë politikat e saj, ne të tjerët mund të na falin që shqetësohemi pak. Riemëroni një peshkaqen si labrador, dhe ai ende do t’ju kafshojë fytyrën.
Dëgjoni detajet e planit të kësaj qeverie për të trajtuar inflacionin spirale dhe mund të thoni se do të kemi nevojë për një varkë më të madhe. Ideja e madhe e kancelares Kwasi Kwarteng ishte huamarrja masive për uljen e taksave asnjëherë-kurrë dhe 45 miliardë paund që synonin të pasurit, duke përfshirë heqjen e shkallës më të lartë të taksave, uljen e taksës së korporatave dhe ndryshimin e rritjes së sigurimeve kombëtare. Kjo do të thotë se dikush që fiton 1 milion £ do të ketë një ulje të taksave prej 55,000 £ – dyfishi i asaj që një punëtor tipik sjell në shtëpi në vit. Dhënia e parave për njerëzit që tashmë i kanë ato mund të duket një përgjigje e re ndaj një krize të kostos së jetesës, por jam shumë i sigurt që njerëzit me aftësi të kufizuara mund të presin që pasuria të “rrjedhë” në matësit e tyre të parapagimit këtë dimër.
Në të vërtetë, nuk u njoftua asnjë ndihmë tjetër e synuar për familjet me të ardhura të ulëta ose me aftësi të kufizuara, të cilat do të lihen të shpenzojnë pothuajse gjysmën e të ardhurave të tyre të disponueshme për faturat e energjisë, por do të lehtësoheni kur dëgjoni që bankierët të merrnin ndihmë për t’u pasuruar edhe më shumë. (Të gjithë kemi rrënjosur për ata djem!) Është krejtësisht një rastësi, do ta kuptoni, që në të njëjtën kohë kur qeveria hoqi tavanin mbi bonuset e bankierëve, Truss njoftoi një plan për t’i marrë pretenduesit e përfitimeve që të “kërkojnë më shumë punë “. Të citosh gabimisht Mastercard-in, duke detyruar 120,000 njerëz – shumë prej të cilëve po balancojnë punën me kohë të pjesshme me përgjegjësitë e kujdesit – të marrin më shumë orë do të ketë pak ndikim ekonomik, por gjetja e një koke turku për problemet financiare të vendit është e paçmuar. Kur e vishni pallton në ambiente të mbyllura këtë Krishtlindje, ndërsa shefat e energjisë mbledhin fitime rekord, mbani mend se cilët janë zuzarët e vërtetë: rrahja e kujdestarëve të papaguar.
Ndërsa paundi ra në një moment në një nivel rekord të ulët kundrejt dollarit, Truss gjeti kohë për prioritetin kryesor të të gjithëve: heqjen e ndalimeve të propozuara për importin e gëzofit dhe të mëlçive për gatim. Nuk jam i sigurt se kur votuesve të “murit të kuq” iu premtuan “mundësi pas Brexit”, ata imagjinuan se kjo do të nënkuptonte akses më të lehtë në palltot e vizonit. Truss u tha gazetarëve se është “e përgatitur të jetë jopopullore” me politikat e saj dhe në një farë mënyre ju duhet të respektoni shpërfilljen e plotë të saj për optikën. Ndërsa bankat e ushqimit përgatiten për radhë të paprecedentë dhe prindërit i anashkalojnë vaktet për të ushqyer fëmijët e tyre, edhe ekipi i PR i Marie Antoinette do të kishte vënë një vijë në “lërini të hanë mëlçi”.
Partia Konservatore që mbron interesat e të pasurve nuk është një territor i ri, por për ta bërë atë në këtë shkallë pasi miliona familje do të bien në varfëri kërkon një angazhim të veçantë për të vepruar pa turp. Ky është një buxhet që përfitoi më shumë bankat sesa foshnjat. Lufta e klasave është tradicionalisht një term i niveluar në të majtë – zakonisht kur argumentohet për gjëra radikale si strehimi apo ushqimi – por është më e qartë se kurrë se janë konservatorët ata që e bëjnë atë.
Truss pretendon se ajo dëshpëron përqendrimin në “shpërndarjen e pasurisë”, por ajo vetë tani ka nisur një transferim të madh të pasurisë: është thjesht se gjithçka është drejt të pasurve. Instituti për Kërkimin e Politikave Publike llogarit se 10% më e pasur e popullsisë do të marrë pothuajse gjysmën e fitimeve nga buxheti – duke përfshirë çdo anëtar të kabinetit. Britania është gjithnjë e më pak një vend i vërtetë dhe më shumë një instalacion arti në shkallë të gjerë mbi interesat e veta të klasës sunduese; një Banksy, ku shimpanzetë janë ulur në Dhomën e Komunave, në fakt do të ishte një përmirësim i lotit aktual.
Fakti që këto shimpanze të veçanta fituan fuqi pa shumë prej nesh zgjedhje, vetëm sa shton ndjenjën e padrejtësisë. Truss është ngritur në Downing Street efektivisht nga 81,000 jugorë në pension, duke e bërë mandatin e saj po aq demokratik sa ai i mbretit Charles. Ish qendrat e laburistëve që iu drejtuan Boris Johnson në 2019 për premtimin e nivelimit nuk votuan për t’u dhënë lehtësime tatimore të pasurve. Kjo nuk është demokraci – është një bastisje e maskuar.
Pavarësisht nëse janë mbështetësit e saj apo elektorati më i gjerë, nuk mund të mos mendoj se Truss e ka vlerësuar keq dhomën. Unë nuk po sugjeroj që “This Morning” i ITV-së do të jetë arma fillestare për revolucionin, por kur publiku (ende) po humbet mendjen e tij kolektive për shkak se Holly Willoughby gjoja po kërcen në një radhë, ndoshta ne kemi mbushur me sisteme të manipuluara që mundësojnë një pak për të ecur përpara ndërsa ne të tjerët rreshtohemi për skrap. Shfaqja e fushatave të tilla si Mjaft është Mjaft dhe Mos Paguaj në përgjigje të krizës së kostos së jetesës tregon se nuk ka vetëm zemërim në rritje për mënyrën se si janë gjërat, por edhe një oreks për ndryshim.
Njerëzit kanë frikë se nuk do të jenë në gjendje t’i mbajnë fëmijët e tyre ngrohtë këtë dimër dhe kryeministri po sigurohet që bankierët të marrin shpërblime më të mëdha. Kjo nuk është vetëm optikë e keqe, është e turpshme. Kjo është çështja e luftës së klasave. Ndonjëherë duket si një kurorë e veshur me diamant. Por mund të jetë gjithashtu një faturë tatimore dhe një dhomë e ftohtë.
