Ekskluzive
Për të shtatën herë radhazi, Bashkimi Evropian refuzoi hapjen e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut. Cilat janë arsyet dhe përse është rritur euroskepticizmi nga vendet anëtare të BE-së. Sjellja e politikës shqiptare për çështjen e integrimit dhe a do të ndikojë mos hapja e negociatave në zgjedhjet e 25 prillit të vitit të ardhshëm. Flet për gazetën “Fjala” analisti Leonard Karaj.
-Në Evropë ka një skepticizëm të theksuar kundër zgjerimit. Ne dhe Maqedonia e Veriut jemi “peng” i politikave të brendshme të BE-së, apo nuk kemi plotësuar kriteret?
Është krejt normale që një pjesë e mirë e vendeve europiane të jenë skeptike ndaj Shqipërisë në veçanti. E thënë troç dhe qartë: Shqipëria e Ramës nuk e meriton të jetë pjesë e Europës. Po cili vend i kësaj Europe ka korrupsion në përmasa biblike sikundër qeverisja aktuale(!?) Cili vend nuk ka Gjykatë Kushtetuese, nuk ka Gjykatë të Lartë dhe një sistem gjyqësor thuajse të rrënuar, kjo për shkak të politikës në tërësi dhe qeverisjes aktuale në veçanti(!?) Cili vend i Europës është mbjellë me kanabis në më shumë se 20 përqind të sipërfaqes së vet sikundër ndodhi gjatë viteve 2015-2017 dhe jo vetëm ata që na qeverisnin atëherë dhe tani, por edhe ndërkombëtarët “e infektuar” mbyllën sy dhe gojë(!?)
Në cilin vend të Europës nga njëra anë minimumi jetik është 5 dollarë në ditë për familje dhe nga ana tjetër nuk kanë fund rritjet e çmimeve për troje dhe pallate (si është e mundur që çmimet për metër/katror janë si të blesh mes Parisit dhe Lodrës)? Në cilin vend të Europës falsifikon firmën e sekretarit të shtetit amerikan për 20 milionë euro tender publik dhe gjoja “pas hetimesh të detajuara”, dënohet me punë vullnetare një 26 vjeçar dhe gjithë zinxhirit administrativo-politik nuk i hyn gjemb në këmbë(!?).
Në cilin vend të Europës një nga mediat më të mëdha sikundër “Bild”, publikon përgjime për shitblerje të votës dhe Kryeministri bën sikur nuk kupton, ndërsa koordinatori i zgjedhjeve vihet në krye të komisionit për ndryshimet në kodin zgjedhor(!?) Çmenduri…. Në cilin vend të Europës parlamenti bën enkas ligj për dekriminalizimin sepse pikërisht ai që na drejton (kryeministri) jo vetëm që rezulton se ka ardhur në pushtet me banda, por vijon ti mbrojë publikisht me zë dhe figurë këto banda(!?) Në cilin vend të Europës gdhihesh i varfër dhe ngrysesh i pasur(!?) Në cilin vend të Europës organi më i lartë i akuzës, SPAK-u, i ngritur posaçërisht për të hetuar dhe çuar para drejtësisë, kryeministra, ministra, drejtorë dhe “ish”-ë të tillë, ndërkohë që herë u dërgon fletë-thirrje për gjyq të vdekurve dhe herë dënon me burg një të vobektë që i dha 100 lekë të reja policit për t’i shpëtuar gjobës(!?), etj, etj. Pra, pyetja retorike është: a e meriton një vend i tillë të jetë pjesë e Bashkimit Europian?
Si përfundim nuk është Europa dhe gjoja, sikundër thotë Rama, problemet e brendshme të disa shteteve, arsyeja pse Shqipërisë nuk i hapen dyert. Unë them se neve Europa na ka duruar dhe pritur ca si shumë… Madje, për shkak të llumit ku është zhytur ky vend, kemi marrë në qafë edhe Maqedoninë e Veriut, e cila është shumë hapa para nesh në të gjitha drejtimet. Shqipëria është larg Europës pasi qeveriset përgjithësisht një klasë e korruptuar politike dhe veçanërisht me Ramën dhe “Rilindjen”, ka zero shanse që të futet në BE. Nëse një ditë, Brukseli do të caktojë edhe një datë startuese për këtë rrugëtim, jam i bindur se më së shumti do të jetë për mëshirë apo për pozicion strategjiko-politik, por asesi sepse do ta meritonim.
Përfaqësues të BE-së i konsiderojnë si tri pika kryesore, kusht për vendin tonë: krijimin e Gjykatës Kushtetuese, luftën kundër korrupsionit dhe marrëveshjet politike për çështjen e zgjedhjeve. A mund ti plotësojë vendi ynë deri në marsin e vitit të ardhshëm kur është lënë vendimi?
Teorikisht po, por praktikisht nuk shoh vullnet për t’i realizuar. Gjykata Kushtetuese do duhej të ishte ngritur që para dy vitesh, por lojërat politike, më së shumti të mazhorancës për “ta kapur” këtë institucion, ndër më të rëndësishmit në vend, kanë bërë që sot Shqipëria të jetë i vetmi vend në botë pa Gjykatë Kushtetuese.
Nuk duhet harruar se nga gara për në këtë gjykatë janë larguar personalitete të drejtësisë shqiptare (kujtoj këtu Ledi Biankun apo Kristaq Trajën), vetëm e vetëm sepse “nuk i shkonin përshtat” disave. Tani, unë e kam të vështirë të konceptoj sesi emrat e mësipërm paskëshin qenë “të mirë” për të përfaqësuar Shqipërinë në Gjykatën e Strasburgut (ndër më elitaret në botë), por jo edhe aq për të qenë anëtarë të Gjykatës Kushtetuese(!?). E tmerrshme, vetëm ta mendosh… Pra, nuk ka pasur vullnet për ta ndërtuar GJK-në, jo se nuk kemi mjaftueshëm personalitete për të qenë në ajkën e drejtësisë shqiptare (dhe sigurisht nuk mund të jenë të tillë, lloj-lloj pehlivanësh që betohen tek Lana, apo shitës noterialë që “rilndasit” duan ti vënë në kupolën e drejtësisë për të mbrojtur më pas vehten nga plaçkitja që i kanë bërë këtij vendi).
Sa i përket luftës kundër korrupsionit, ky ka qenë, është dhe do të mbetet një koncept i huaj për klasën politike shqiptare. E vetmja periudhë disi pozitive që Shqipëria ka pasur në këtë aspekt ka qenë në vitet 2005-2008. Më pas korrupsioni ka udhëtuar krahë për krah me çdo qeveri që ka drejtuar këtë vend, sidomos në 3-4 vitet e fundit (për mendimin tim, qeverisja më e keqe që ka pasur ndonjëherë ky vend që nga 1912-ta). Ndërsa marrëveshjet për çështjet zgjedhore, edhe kur janë realizuar nga “të mëdhenjtë” si për shembull në 2008-ën, por edhe kur janë bërë sikundër ka dashur njëri (kupto Rama), si në verën e këtij viti, ato thjesht kanë qenë antidemokratike, përderisa kanë treguar se me ndërhyrjet në kod, kanë deformuar vullnetin e votuesit dhe asgjë më shumë.
Për një Shqipëri në BE, a mendoni se do të ketë ose duhet të ketë, një bashkëpunim politik mes dy forcave të mëdha për të ngritur institucionet e rëndësishme, apo politikës s’i intereson ky integrim?
Për një Shqipëri në BE-në unë mendoj se duhet shkrirë totalisht klasa aktuale politike. Ndaj të mendosh se e mira e këtij vendi mund të vijë nga një pakt mes më mëdhenjve do ishte pazar i mirëfilltë në kurriz të shqiptarëve. Afrimi dhe negociatat me BE-në janë më shumtë retorikë politike sesa synim i qartë i politikës shqiptare. Kjo e fundit e di fort mirë se futja në “ullukun e BE-së” do të thotë: më shumë rend, ligj, drejtësi, kontroll rigoroz financash, më pak tendera të dyshimtë, thuajse zero PPP dhe një administratë publike e adresuar drejt meritokracisë.
Këtë gjë, të paktën “Rilindja” e ka treguar qartë se nuk e dëshiron. Nuk kanë qenë të pakta herët kur FMN-ja dhe Banka Botërore kanë theksuar rrezikun eminent që vjen nga PPP-të. Mos harroni: sot janë mbi 3 miliardë euro punë publike apo shërbime të dhëna nga Rama në xhepat e oligarkëve, duke zhytur çdo shqiptar në një borxh kilometrik (çdo njeri që frymon sot dhe që do lindë nesër ka mbi kurriz rreth 1400 €uro borxh vetëm për shkak të PPP-ve të Ramës, pa futur këtu borxhin publik, i cili është kusur edhe nga qeveritë e mëparshme).
Nëse Shqipëria do të hynte në Europë, sigurisht që qeveria aktuale, po e ppo, por edhe ajo e mëpasmja nuk do të kishin mundësi që të firmosnin më të tilla kontrata thelbësisht korruptive. Nëse do të ishim në dyert e BE-së, sigurisht që nuk do të kishim bashki (kampione ajo që drejtohet nga Erjon Veliaj) apo pushtet qendror që bëjnë tendera herë pa garë fare dhe herë me fitues me “çmim në kokë”, pa harruar këtu preventiva super të fryrë, aq sa kosto janë disafish më të larta sesa në Europë, madje edhe Amerikë. Kësisoj, një bashkëpunim politik mes partive të mëdha thjesht do të vijonte këtë lukuni zullumi dhe do varfëronte edhe më shumë vendin, por asesi nuk do na sillte më afër Europës.
Refuzimi i Bashkimit Europian për hapjen e negociatave me Shqipërinë, mendoni se do të ndikojë në rezultatin e zgjedhjeve të 2021-it?
Sado paradoksale që duket, fatkeqësisht jo. Përgjithësisht çështjet e lidhura me integrimin, NATO-n, apo edhe deri me liberalizimin e vizave, nuk kanë ndikuar thuajse fare në elektorat. Nuk fitoi asgjë qeveria e PD-së në 2009-ën, pavarësisht se një vit më parë Shqipëria pat hyrë zyrtarisht në NATO. E njëjta gjë edhe në 2013-ën, paçka se shqiptarët lëviznin pa viza drejt BE-së dhe ishin bërë hapa të rëndësishëm edhe në nisjen e negociatave (kujto nënshkrimin e marrëveshjes në 2013-ën gjatë presidencës çeke). Në këtë kontekst, fatkeqësisht, edhe refuzimi për të disatën herë i Evropës ndaj qeverisë Rama, zor se do të ketë ndonjë impakt tek zgjedhësit, një pjesë e mirë e të cilëve janë rreshtuar që tani përkrah njërës apo tjetrës forcë politike.
Duhet kuptuar qartë se hapja e negociatave me BE-në do të niste realisht një epokë të re për Shqipërinë, por fakti se të paktën gjatë këtyre viteve të fundit, thelbësisht dhe qartësisht vetëm për fajin tonë, jemi refuzuar plot shtatë herë (paçka se për Ramën dhe “rilindasit” e tij negociatat i kemi hapur prej kohësh; madje para tre vitesh dekoruam edhe ca ambasadorë dhe shpampanja u derdh rrëke), kjo e ka bërë thuajse të pandjeshëm qytetarin shqiptar, i cili për shkak të të keq qeverisurit, ka humbur edhe interesin ndaj Bashkimit Europian.
