Fjalimi i çuditshëm i presidentit rus Vladimir Putin javën e kaluar ka ngjyrime ogurzezë. Me sa duket, fjalimi i Putinit ishte për të shpallur aneksimin e 15 përqind të Ukrainës (Donbas) megjithëse Moska nuk i kontrollon plotësisht këto zona.
Dhe përveç Koresë së Veriut dhe Sirisë, bota i ka hedhur poshtë trillimet e Putinit dhe referendumet false mbi të cilat ato bazoheshin. Por fjalimi i Putinit ishte, në fakt, një deklaratë lufte kundër Perëndimit, të cilin ai e akuzoi për “satanizëm”, duke lënë të kuptohet për përdorimin e armëve bëthamore nëse ai humbet.
Më e rëndë ishte deklarata e Putinit për përdorimin e armëve bërthamore të SHBA-së kundër Japonisë për t’i dhënë fund Luftës së Dytë Botërore. Ai nënkuptonte përdorimin e armëve për t’i dhënë fund një lufte konvencionale.
Që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës nga Putini më 24 shkurt, frika e madhe ka qenë përshkallëzimi i një lufte bërthamore.
Kjo është një arsye pse Presidenti Biden e bëri të qartë që në fillim se asnjë nga trupat amerikanë nuk do të dërgohej për të luftuar në Ukrainë nga frika e “fillimit të Luftës së Tretë Botërore”.
Farsa e aneksimit të Donbasit nga Putini u bë edhe më e qartë pasi Kievi mori qytetin e Liman, një qendër kyçe për operacionet ruse. Por, duke shpallur aneksimin, Putin është më pranë luftës bërthamore se kurrë.
Ky kërcënim për përdorimin e armëve bërthamore rritet në përpjesëtim të drejtë me suksesin e Ukrainës në fushën e betejës. Sistemet gjithnjë e më të afta dhe të sofistikuara të armëve (si sistemet raketore HIMARS) që SHBA/NATO po dërgojnë në Ukrainë kanë ndihmuar kundërofensivën e Kievit. Përgjigja e Putinit ka qenë përshkallëzimi, duke shpallur mobilizimin ushtarak.
Më shumë gjasa, Putini po përpiqet të marrë kohë me ardhjen e dimrit, duke vazhduar me kërcënimet nëse vazhdon të shënojë humbje. Thyerja e tabusë për përdorimin e armëve bërthamore do të ishte një ndryshim i lojës për politikën ndërkombëtare.
Në një botë me nëntë shtete de facto me armë bërthamore (SHBA, Rusia, Kina, Franca, Britania e Madhe, India, Pakistani, Koreja e Veriut dhe Izraeli) mes tensioneve gjeopolitike në rritje, rreziku do të përhapet edhe më shumë.
Nëse Irani blen armë bërthamore, sauditët dhe Turqia do të bëjnë të njejtën gjë. Sondazhet në Korenë e Jugut mbështesin blerjen e armëve bërthamore. Në një botë më të fragmentuar gjeopolitikisht mes konkurrencës strategjike në rritje, ne po hyjmë në një epokë të re bërthamore, raporton abcnews.al.
Putinit nuk i intereson se cilat do të ishin pasojat më të mëdha të përdorimit të ndonjë prej rreth 1900 armëve të tij taktike bërthamore – përtej mbijetesës së tij politike.
Për të qenë të drejtë, rreziku është ende i ulët dhe jo i pashmangshëm. Por ajo po rritet ndërsa Ukraina vazhdon të rimarrë territoret e pushtuara nga Rusia. Përdorimi i armëve bërthamore të Putinit në Ukrainë do të ishte shfaqja e parë e doktrinës ushtarake ruse.
Putin po e çon botën më pranë luftës bërthamore që nga kriza e raketave Kubane e vitit 1962.
Kërcënimet e Putinit duhet të kenë qëllime të shumta. Ai mund të synojë të paralajmërojë forcat e SHBA/NATO-s kundër dërgimit të më shumë armëve më të afta teknologjikisht në Ukrainë, ose kundër përfshirjes së drejtpërdrejtë ushtarake të SHBA/NATO-s.
Por duket se synon gjithashtu të mbjellë përçarje midis SHBA-së dhe aleatëve të saj në NATO dhe të ushtrojë më shumë presion mbi Kievin për të negociuar për një kompromis.
Këshilltari për sigurinë kombëtare të Bidenit, Jake Sullivan, tha se SHBA-të e kanë paralajmëruar Moskën për “pasoja katastrofike” nëse Putin përdor armë bërthamore. Është e paqartë nëse kjo do të nënkuptonte sanksione më të ashpra, si shkëputja nga sistemi financiar ndërkombëtar, apo ndërhyrja direkte ushtarake SHBA/NATO kundër forcave ruse në Ukrainë.
Nëse kjo e fundit ndodh, do të përforconte narrativën e Putinit se Perëndimi kërkon të shkatërrojë Rusinë, duke rritur mundësinë për një përshkallëzim bërthamor. Në një fjalim të rëndësishëm tetë muaj pas krizës së raketave Kubane, Presidenti Kennedy, duke reflektuar mbi ngjarjen, tha:
“Duke mbrojtur interesat tona jetike, fuqitë bërthamore duhet të shmangin ato konfrontime që çojnë në një tërheqje poshtëruese ose një lufte bërthamore. Kjo është arsyeja pse forcat ushtarake amerikane janë “të disiplinuara në vetëpërmbajtje” dhe diplomatët tanë “udhëzohen të shmangin armiqësitë”.
Konflikti bërthamor u shmang nga një kombinim i vendosmërisë së SHBA-së dhe një gatishmërie për të shmangur luftën bërthamore, por gjithashtu duke i ofruar presidentit sovjetik Hrushovi një rrugëdalje që të tërhiqej pa u turpëruar.
Ajo që është veçanërisht kritike për gjendjen aktuale të Ukrainës është se është e vështirë të imagjinohet se çfarë do të nënkuptonte ekuivalenti i heqjes së raketave Jupiter për t’i ofruar Putinit një rrugë për uljen e përshkallëzimit.
