Nga Leonard Veizi
Prania e tyre thjesht sa kujtonte të kaluarën e errët, si reliktet e vjetra që kur të zënë hapësirën e pamjaftueshme të banesës, kërkon t’i çosh në bodrum. Vërtet nuk ishin më faktorë, por kujtimet e botuara nëpër letra risillnin në vëmendjen e opinionit publik ngjarje, të cilave nuk u vihet kapaku kurrë.
Largimi i njëpasnjëshëm, i Nexhmije Hoxhës dhe Vito Kapos, anëtare të larta të nomenklaturës dhe martuar me burrat më të fuqishëm të Partisë së Punës, në njëfarë mënyre mbylli të gjallët e epokës së shkuar. Ishte epoka e njerëzve që e sollën komunizmin nga vitet e Luftës së Dytë Botërore dhe që e mbajtën pushtetin me dorë të hekurt.
Edhe pse ishte epoka e njerëzve të cilët dolën fitimtarë pas rezistencës që i bënë fashizmit, ajo mbetet më problematikja në historinë 108-vjeçare të shtetit shqiptar.
Sot, kur nuk ka mbetur më njeri nga “garda e vjetër”, vendi është uzurpuar nga njerëzit që u rritën në vitet më të vrullshme të ndërtimit socialist të vendit, në inkubatorin bolshevik. Në 45 vite të jetës së saj, Partia e Punës pati kohën e plotë të formatonte “njeriun e ri”.
Të gjithë brezat që të paktën morën arsimim 8-vjeçar në vitet e komunizmit e mbajnë mend mirë, që pas fizkulturës së mëngjesit të gjithë i nënshtroheshin rreshtimit të detyruar nën thirrjen specifike të komandantit të çetës: “Pionierë, për çështjen e Partisë dhe të popullit të jeni gati!” Menjëherë pas kësaj vinte thirrja frenetike e nxënësve 6-14-vjeçarë: “Gjithmonë gati!” Po analizojmë në mënyrë tepër të shpejtë. “Për çështjen e Partisë…”, d.m.th Partia në fillim… por edhe populli, veçse andej nga fundi.
Kjo ishte propaganda.
Gjatë gjithë kohës, ne si shqiptarë, ata që ishin afër pushtetit, por edhe të tjerë që ishin në bindje kundërshtarë të tij, morëm të njëjtin informacion: Gazeta “Zëri i popullit”, “Revista Radiofonike” dhe ajo “Televizive”. Nga “ATSH” dilnin vetëm lajmet që kompleksonin Perëndimin në greva punëtorësh apo në luftërat e padrejta në vendet e botës së tretë. Për më shumë se kaq në ndihmë na vinte zhurmuesi. Ai që interferonte mes valëve të “RAI”-t, TV “Titogradit” apo “ERT”-së greke që futej në Jug të vendit.
Mos pretendoni shumë nga ky brez. Në thellësinë e tij, si një shtresë që herë fle e herë zgjohet është mbrujtur “Historia e Partisë”, “Materializmi Dialektik”, “Anti-Dyringu”, “Feja opium për popullin” dhe… “Për ju pionierë”. Ec e të mos i mësoje po deshe. Pa kaluar lëndën e “marksizmit” nuk hidhje dot një hap nga dera e shkollës. Nuk është se domosdoshmërisht të priste burgu, thjesht, nuk të priste asgjë.
Ndaj, brezat e edukuar me arsimin 8-vjeçar, deri në vitet ‘90 mbeten të pabesueshëm. Do të duhet të ikin edhe shumë breza të tjerë që vendi të lehtësohet plotësisht nga temperaturat e propagandës së kuqe. Sepse, edhe pse mendojmë se jemi hapur me botën, ajo vazhdon të veprojë në nënndërgjegjen tonë. Sepse, në kohën më të mirë për të thithur informacion, ne morëm atë të gabuarin dhe nuk kishim alternativë tjetër.
Ndaj, brezat që shëtisin sot rrugëve të Shqipërisë, që dalin në televizor e flasin me togfjalësha gjuhësh të huaja, kanë ndërruar vetëm pamjen e jashtme. Nuk pinë më cigare “Partizani”, sepse e përballojnë me dinjitet një gramë kokaine të pastër. Nuk vishen me teritalin e kombinatit “Stalin” dhe as me basmën e kombinatin “Mao Ce Dun”, se në gardërobë kanë rreshtuar kostumet “Armani”. Por në thellësi nuk janë të çliruar nga dogma. Ata janë po aq të varfër në mendim sa dhe në vitet ‘80 të shekullit të shkuar.
Nga rënia e Murit të Berlinit dhe rrëzimit të monumentit të Enver Hoxhës kanë kaluar veç 30 vjet. Nuk janë pak, por sërish ato nuk mund ta shpëlajnë dot propagandën e cila na shpëlau trutë, duke na bërë të besojmë deri në absurd se mund të luftonim me tërë botën dhe sërish të triumfonim.
Largimi pa kthim i drejtuesve të lartë komunistë, Nexhmijes e Vitos, qoftë edhe si figura që merrnin frymë, është vetëm çmontimi i njërës prej hallkave, që deri dje ishin fort të lidhura me njëra-tjetrën. Disi honorifike në pamje të parë, dhe jo fort ngushëlluese, por gjithsesi është një hallkë më pak në zinxhirin e diktaturës.
